- TULLUS Hostilius III
- TULLUS Hostilius IIIRom. Rex, An. 83. Urb. Cond. ne ipsô quidem Romulô belli gloriâ inferior, qui populum Romanum otio pacisque artibus sub Numa assuetum ad belli studia revocavit. Templum itaque Iani reclusit, fasces instituit, Albanos post Horatiorum et Curiatiorum trimachiam, caesô Dictatore Metiô Suffetiô, evertir, Albâque excisâ, opes cum incolis Romam transtulit. Dein de Fidenatibus, Veientibus, Sabinis, Latinis, etc. triumphavit. An. 114. Urb. Cond. fulmine ictus. Florus, l. 1. c. 3. Dionysius, Halicarun. Virg. l. 6. Aen. v. 812.—— —— Cui deinde subibitOtia qui rumpet patriae, residesque movebitTullus in arma viros, et iam desueta triumphisAgmina. —— —Ingenium hoc Tulli allucet ex verbis istis Livii, l. 1. c. 22. Hic non solum proximo regi dissimilis, sed ferocior etiam Romulô fuit: tum aetas viresque, tum avita quoque gloria animum stimulabat. Senescere igitur civitatem otiô ratus, undique materiem excitandi belli quaerebat. Eutrop. l. 1. Hic bella reparavit, Albanos vicit. Plutarch. de Fort. Rom. Servius Tullius omnium regum maxime, et potentiam auxit populi, et Rem publ. ornavit, ordinemque census et miliniae instituit, primusque censor et inspector vitae ac modestiae civium fuit, creditusque est vir fuisse fortissimus ac prudentissimus. Lloyd. Habuit regiam suam in monte Caelio, postea Curiam Hostiliam dictam, Liv. l. 1. c. 39. De eodem Macrob. l. 1. Saturnal. c. 6. Tullus Hostilius Hosti filius, tertius Romanorum Rex debellatis Hetruscis, sellam Curulem, Lictoresque et pictam (seu Triumphalem Togam) quae insignia Magistratuum Hetruscorum erant, primus, ut Romae haberentur, instituit. Quod Tarquinio Prisco attribuit Florus, Histor. l. 1. c. 5. Idem Albâ Longâ dirutâ, Albanisque in Urbem receptis, montem Caelium pomerio. addidit eumque Albanis colendum assignavit; Principibus eorum, Tulliis, Serviliis, Quintiis, Geganeis, Curiatiis, Cloeliis, in Patres ascitis: Templumque, ordine ab se auctô, Curiam fecit. Post Equitum decem turmas ex Albanis legit, Blancardus ad Florum, ex Livio l. 1. c. 29. Caelium tamen montem, ab Anco Martio, eius successore, Strabo: a L. Tarquinio Prisco, Tacitus, l. 4. Annal. c. 65. pomerio inclusum volunt. Fuit autem Hostus, qui e nobili matrona Tullum suscepit, filius unicus Hostilii, viri genere nobilis et opibus pollentis, qui Medulliâ oppidô ab Albanis olim conditô, sed a Romulo in deditonem acceptô, oriundus, inde Romam migraverat, ibique Sabini generis uxore ductâ, Hersilii filiâ, post multa sub Romulo facta sitpendia et edita egregia facinora, occisus bellô Sabinô, sepultus fuerat a Regibus, in praecipuo Fori loco; additâ columnâ cum inscriptione. Halicarnass. Non vero Tullus Hostilius fuit, qui censum Rom. civium instituit, sed Servius Tullius, de quo suô locô.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.